Ανθρωπογεωγραφική επισκόπηση

Η νήσος Χίος έχει έκταση 842 τετρ. χλμ. και πληθυσμό 49.865 κατοίκους (1981), με πυκνότητα 62,35 ανά τετρ.χλμ. (αντίστοιχη πυκνότητα του συνόλου της χώρας 66,5 κάτοικοι ανά τετρ. χλμ.). Διοικητικώς αποτελείται από μία επαρχία (επαρχία Χίου) και περιλαμβάνει τρεις δήμους, 55 κοινότητες και 101 οικισμούς. Ο πληθυσμός του Νομού Χίου παρουσιάζει τις τελευταίες δεκαετίες μια συνεχή κάμψη που οφείλεται στη μετανάστευση και στη συγκέντρωση στα αστικά κέντρα: 75.853 (1940), 66.823 (1951), 62.223 (1961), 53.948 (1971), 49.865 (1981).

Οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων είναι η γεωργία και η κτηνοτροφία 55,1%, βιοτεχνία-βιομηχανία 10,3%, υπηρεσίες - εμπόριο - τράπεζες - μεταφορές - επικοινωνίες 27,1%.

Το κλίμα της Χίου είναι μεσογειακό. Το καλοκαίρι επικρατούν οι βόρειοι και οι βορειοδυτικοί άνεμοι και η μέση θερμοκρασία δεν ξεπερνά τους 28°. Ως προς την ηλιοφάνεια κατέχει την τρίτη θέση στην Ελλάδα και ως προς τις ημέρες αιθρίας την πρώτη. Ο χειμώνας στη Χίο είναι ήπιος· η μέση θερμοκρασία του Ιανουαρίου είναι γύρω στους 10°. Οι βροχές είναι σπάνιες κατά τους θερινούς μήνες.

Το έδαφος της Χίου κατανέμεται σε τετρ. χλμ. ως εξής: κατοικημένες εκτάσεις 10, καλλιέργειες 175, βοσκότοποι 527, δάση 95, άγονες εκτάσεις 32, χείμαρροι 3. Η καλλιεργημένη γη είναι μόνο 20,7% του συνόλου της επιφανείας του νησιού και οι αρδευόμενες εκτάσεις μόνο 9,640 στρέμματα. Η Χίος έχει 1.214.000 ελαιόδενδρα, 85.000 αμυγδαλιές, 195.000 οπωροφόρα και 6.900 στρέμματα εσπεριδοειδών. Μια αποκλειστική καλλιέργεια της Χίου (που περιορίζεται σε 22 χωριά του νοτίου τμήματος της) είναι του μαστιχοφόρου σχίνου. Η μαστίχα συλλέγεται από τον κορμό του θαμνοειδούς αυτού δενδρυλλίου, μετά από «κέντημα» που γίνεται μία φορά το χρόνο. Το προϊόν της μαστίχας ήταν άλλοτε μεγάλης σημασίας για την οικονομία του νησιού.

Τα δάση της Χίου αναπτύσσονται στα ορεινά κυρίως διαμερίσματα, στο βόρειο τμήμα του νησιού, και αποτελούνται συνήθως από πεύκα. Καλύπτουν τα 11% της συνολικής επιφανείας του.

Στην οικονομική διάρθρωση της Χίου βασικό ρόλο παίζει η ναυτιλία. Πράγματι, ενώ η γεωργία και η κτηνοτροφία συνεχώς περιορίζονται και η βιομηχανία -βιοτεχνία απασχολούν μικρό ποσοστό του ενεργού πληθυσμού, η ναυτιλία εξασφαλίζει τα 3/4 του εισαγομένου συναλλάγματος. Έμμεσα συνάγεται ότι περισσότεροι από το 1/3 των εργαζομένων ζουν από τις ναυτικές μεταφορές και ότι ο αριθμός των ναυτικών πλησιάζει πολύ τον αριθμό των αγροτών. Οι βιομηχανίες περιορίζονται στην πόλη της Χίου.

Εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα αντιμονίου υπάρχουν στο χωριό Κέραμος και θειοσιδηρούχες ιαματικές πηγές στον γειτονικό οικισμό Αγιάσματα. Κύριο λιμάνι είναι της πόλεως Χίου. Δευτερεύουσα σημασία έχουν τα λιμάνια Λαγκάδας, Μαρμάρου και Μεστών.